Levend veen in Bargerveen

Het Bargerveen is niet alleen een walhalla voor planten en dieren, ook voor wandelaars die verder kijken dan de markeringen op het Noaberpad. Hier kun je grenzeloos wandelen door een afwisselend landschap met extreem open vlakten en kleine graslanden met water. De stilte in het gebied is oorverdovend, de leegte on-Nederlands.

Biodiversiteit
Ooit was meer dan de helft van ons land bedekt met ondoordringbaar hoogveen. De laatste eeuwen is bijna al dit hoogveen afgegraven voor de winning van turf. Maar in het Bargerveen leeft het veen weer en kom je bijna 300 vogelsoorten, zo’n 40 soorten libellen, 30 soorten dagvlinders en bijna 900 nachtvlindersoorten tegen, net als adders, reeën, bunzingen, wezels, hermelijnen, gladde slangen en levendbarende hagedissen. En je kunt vleesetende planten zien, maar ook voor Nederland unieke plantensoorten, zoals vijfrijig veenmos en lange zonnedauw, of beenbreek, kleine veenbes en lavendelheide. Een hele opsomming die de enorme biodiversiteit weergeeft.
Om het veen weer tot leven te brengen is onder meer bij Weiteveen een buffer ingericht om de waterstand te laten stijgen, opdat het hoogveen niet verdroogt en het veenmos verder groeit. De buffer is aangelegd in de vorm van een slenk met daarin kleine poeltjes die in natte periodes vollopen.

Levend veen
Wat dacht je van de aparte sensatie om over verend hoogveen te wandelen in een van de laatste nog overgebleven hoogveengebieden van Noord-West Europa? Het gevoel onder je voeten te ervaren dat de aarde leeft en meebeweegt. Er liggen drie stukken langs het Noaberpad in etappe 7 waar je je verwondering kunt beleven. Ze zijn met een dikke blauwe lijn op onderstaand kaartje aangegeven.

Op de uitkijkheuvels krijg je een indruk van de immense klus die het was om het Drentse moeraslandschap te ontwateren. Klim naar boven en kijk uit over de uitgestrekte heidevelden en de grote natte verveningsputten aan de oost- en zuidkant van het gebied.

Hoogveen is eigenlijk moeras, nat veen en dus drassig en verend als je er overheen loopt. Het loopt ook zwaar, alsof je een duin beklimt, omdat je er in wegzakt. Blijven lopen is het beste in een nattere periode. Blijf je staan, dan zak je steeds dieper weg in een plas water. Het grootste deel van het jaar zul je ook ervaren dat als je je wandelschoenen tijdens het lopen op de verende ondergrond plaatst er een plasje water rond de schoenen ontstaat daar waar je een beetje wegzakt met elke stap.
Als Noaberpadwandelaar hoef je voor dit effect niet oplettend te zijn, dit merk je vanzelf als je nog nooit eerder over meters hoogveen hebt gelopen.

Duurzaamheid
In de buffer op een hoger gelegen zandkop van de Hondsrug, het Amsterdamsche Veld, staat de grootste schaapskooi van Nederland, gebouwd in de vorm van een oude plaggenhut die deels in de grond ligt. De stallen herbergen ruim 1.000 schapen en 110 runderen. De kooi heeft een schapendrift in de richting van het natuurgebied. Door begrazing helpen schapen en koeien bij het natuurbehoud. Elke dag trekt de schaapsherder met zijn honden en zo’n 400 Schoonebeeker heideschapen het veld in om het beheer van het gebied in stand te houden. De Schoonebeeker heeft een harige vacht met een lange staart, bijzonder sterk en weerbaar. Het is een zeldzaam Nederlands schapenras.

Schapen op pad naar een dag werken

De schaapskooi voorziet in eigen energie en is volledig gebouwd van hout. De kooi is net zo ingericht als een oude potstal: de schapen en koeien grazen overdag in de hei en ’s nachts laten ze de mest achter in de schaapskooi. En de mest wordt weer op het land gebruikt voor graan en hooi voor de dieren. De koeien hebben keutels zoals het hoort en geen koeienvlaai, omdat ze structuurrijk gras eten en minder eiwitten binnenkrijgen.

Wandelparadijs
Het 2500 hectaren grote Bargerveen is een paradijs voor wandelaars sinds in april 2024 het wandelnetwerk Drenthe, dat ook het Bargerveen omvat, gecompleteerd is. En aan de Duitse zijde van het aansluitende Bourtanger Moor is het knooppuntennetwerk van Drenthe gekopieerd. Dat biedt de kans de Noabers aan beide kanten van de grens al knooppuntend te ontmoeten. Verras jezelf met een noabernetwerkwandeling via het Noaberpad.

Schuilhut Bargerveen

Ook de wandelroute Het Unieke Bargerveen is zo’n knooppuntenroute van 13,4 km door het Bargerveen. Een mooi dagje wandelen als je wat langer van het Bargerveen wilt genieten. De start is bij de schaapskooi in Weiteveen. Je komt langs moerassen en vennen, je ziet waterpartijen en velden veenmos. En in het Veenloopcentrum in het dorp zie je hoe het leven van de pioniers in dit gebied er vroeger uitzag. Dit is ook het startpunt van andere wandelroutes door het gebied.

Bronnen
1. https://www.staatsbosbeheer.nl/uit-in-de-natuur/locaties/veenland
2. https://www.provincie.drenthe.nl/onderwerpen/natuur-milieu/natuur/natuur-in-ontwikkeling/gebieden-projecten/bargerveen/
3. https://www.drenthe.nl/fietsen-wandelen/routes/511748321/het-unieke-bargerveen#:~:text=Deze%20wandelroute%20Het%20Unieke%20Bargerveen,het%20leefgebied%20van%20200%20vogelsoorten.